Wat betekent 'Glutenvrij'? Een essentiële gids

De term 'glutenvrij' is de afgelopen jaren steeds prominenter geworden, zowel in supermarkten als in restaurants. Maar wat betekent het precies, en waarom is het voor sommigen zo cruciaal?

De definitie van 'Glutenvrij'

In de Europese Unie is de term 'glutenvrij' wettelijk gedefinieerd. Een product mag alleen als 'glutenvrij' worden geclaimd als het minder dan 20 milligram gluten per kilogram product bevat. Dit komt overeen met 20 delen per miljoen (ppm). Deze drempel wordt algemeen als veilig beschouwd voor de overgrote meerderheid van personen met coeliakie. Er bestaat ook een categorie 'producten met een zeer laag glutengehalte', die tussen de 20 en 100 mg gluten per kilogram mogen bevatten, en die speciaal zijn geformuleerd voor coeliakiepatiënten. 

Wat zijn gluten en waar zitten ze in?

Gluten zijn een soort eiwitten die van nature voorkomen in bepaalde granen. De belangrijkste glutenbevattende granen zijn:

• Tarwe (en spelt, khorasan tarwe/kamut)
• Gerst
• Rogge   

Deze granen worden in veel voedingsmiddelen gebruikt, van brood en pasta tot koekjes en snoep. Ingrediënten zoals glucosestroop, glucose-fructosestroop en (malto)dextrine kunnen van tarwe afkomstig zijn, maar hoeven pas vermeld te worden als het glutengehalte boven de 20 mg/kg uitkomt. Haver is van nature glutenvrij, maar moet in de Europese wetgeving toch met een afwijkend lettertype worden vermeld op etiketten van glutenvrije producten, omdat het als een glutenbevattende graansoort wordt geclassificeerd. 

Waarom kiezen mensen voor glutenvrij?

Er zijn twee hoofredenen waarom mensen kiezen voor een glutenvrij dieet:

• Medische noodzaak:

  • Coeliakie: Dit is een auto-immuunziekte die wordt uitgelokt door de inname van gluten. Bij mensen met coeliakie beschadigt de consumptie van gluten de bekleding van de dunne darm, wat kan leiden tot symptomen zoals buikpijn, diarree, vermoeidheid of gewichtsverlies. Er is geen geneesmiddel voor coeliakie; de enige behandeling is een strikt glutenvrij dieet. Ongeveer 1% van de bevolking heeft coeliakie.
  • Niet-coeliakie gluten gevoeligheid: Ongeveer 10-12% van de bevolking ervaart symptomen na het eten van gluten, zonder dat er sprake is van coeliakie. Voor deze personen helpt een glutenvrij dieet ongemakken en gezondheidsproblemen te voorkomen.
    
• Lifestyle keuzes: 

  • Een groeiend aantal mensen kiest voor glutenvrije producten om redenen die niet medisch zijn. Zij geloven dat een glutenvrij dieet bijdraagt aan een algehele gezondere levensstijl, gewichtsbeheersing, of omdat het aansluit bij bredere welzijnstrends zoals plantaardige of biologische diëten. Deze trend wordt mede beïnvloed door sociale media en wellness-influencers.

candymixmatch.com heeft verscheidene glutenvrije snoepsoorten.
Klik hier voor een overzicht.

Het belang van kruisbesmetting en certificering

Voor mensen met coeliakie is het van vitaal belang dat producten daadwerkelijk glutenvrij zijn. Kruisbesmetting is de overdracht van gluten van het ene product naar het andere, en dit kan ernstige gezondheidsrisico's opleveren. Fabrikanten zijn wettelijk verplicht om kruisbesmetting in alle stadia van de productie te voorkomen.

Om consumenten extra zekerheid te bieden, is er het Crossed Grain keurmerk (een doorgestreepte aar in een cirkel). Producten met dit internationaal erkende kwaliteitskeurmerk bevatten gegarandeerd minder dan 20 ppm gluten en voldoen aan strenge productienormen. Hoewel producten zonder dit logo ook als 'glutenvrij' verkocht mogen worden als ze aan de wettelijke norm voldoen, biedt het Crossed Grain keurmerk een belangrijk vertrouwenssignaal. 

Etikettering en transparantie

Duidelijke en accurate etikettering is essentieel. Online retailers zijn wettelijk verplicht om alle verplichte voedselinformatie, inclusief gedetailleerde allergenendeclaraties, voorafgaand aan de aankoop beschikbaar te stellen. Deze informatie moet gemakkelijk toegankelijk, leesbaar en ondubbelzinnig zijn. Consumenten kunnen ook apps gebruiken, zoals de 'Kies Ik Gezond?'-app, om product barcodes te scannen en direct te controleren op de aanwezigheid van gluten of het Crossed Grain keurmerk. 

Kortom, 'glutenvrij' betekent dat een product voldoet aan strikte wettelijke normen voor glutengehalte, en dat het met zorg is geproduceerd om kruisbesmetting te voorkomen. Dit is van levensbelang voor mensen met coeliakie en een bewuste keuze voor een groeiende groep gezondheidsbewuste consumenten.

Dit artikel is alleen bedoeld ter informatie. Neem voor medisch advies of een diagnose contact op met een professional.